بررسی اجمالی زنجیره تامین نفت رژیم صهیونیستی از طریق جهان اسلام

رژیم صهیونیستی در حوزه نفت، هم وارد کننده و هم صادر کننده است. در سال 2021 اسرائیل 1.36 میلیادر دلار نفت وارد و 252 میلیون دلار صادر کرده است. بلغارستان و هند نیز بزرگترین خریداران نفت از رژیم صهیونیستی می‌باشند. در سال 2023 رژیم صهیونیستی به طور میانگین روزانه 220هزار بشکه نفت خام نیاز دارد[1].

کشورهای جهان اسلام در تامین نفت مورد نیاز رژیم صهیونیستی نقش به‌سزایی دارند و 60 درصد از نفت مورد نیاز رژیم را تامین می‌کنند. در ادامه به بررسی اجزاء مختلف تامین نفت رژیم صهیونیستی می‌پردازیم.

خطوط لوله تامین کننده نفت رژیم صهیونیستی

عمده نفت مورد نیاز رژیم صهیونیستی از سه خط لوله تامین می‌شود که درادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

خط لوله باکو-تفلیس-جیهان[2]

این خط لوله که از آذربایجان آغاز می‍شود، از طریق گرجستان و سپس خاک ترکیه به بندر جیهان در سواحل جنوبی ترکیه می‌رسد. در این خط لوله نفت آذربایجان و قزاقستان جریان دارد. خط لوله مذکور حدود 40 دردصد از نفت مورد نیاز رژیم صهیونیستی را تامین می‌کند.[3] این درحالی است که دو کشور آذربایجان و قزاقستان در مجموع 60 دردصد از نفت اسرائیل را تامین می‌کنند. احداث، بهره برداری و نهگداری خط لوله مذکور بر عهده شرکت بریتیش پترولیوم[4] است. بعد از جنگ در اوکراین و ناامن شدن دریای سیاه صادرات از این مسیر برای قزاقستان مطمئن‌تر از دیگر مسیرها است. ظرفیت خط لوله مذکور 1.2 میلیون بشکه در روز برآورد شده است.[5]

خط لوله تنگیز-نووروسیسک[6]

خط لوله تنگیز-نووروسیسک که در دوره شوروی برای انتقال نفت قزاقستان احداث شده بود اکنون نیز اصلی ترین مسیر صادرات نفتی قزاقستان است. خط لوله تنگیز-نووروسیسک از بندر تنگیز قزاقستان شروع شده و از طریق خاک روسیه به بندر نووروسیسک متعلق به روسیه در ردیای سیه می‌رسد. این خط لوله قدیمی بوده با این حال در سال‌های اخیر ظرفیت‌های جدیدی در این مسیر ایجاد شده به طوری که در سال 2022 حدود 1.4 میلیون بشکه در روز ظرفیت انتقال داشته است. [7]

خط لوله باکو-سوپسا

خط لوله باکو-سوپسا[8] از پایانه سنگچال متعلق به آذربایجان، شروع شده و به سوپسا در سواحل غربی گرجستان در دریای سیاه می‌رسد. نکته حائز اهمیت این خط لوله آن است که توسط شرکت بریتیش پترولیوم[9] احداث و مدیریت می‌شود. ساخت این خط لوله نیز به دوران شوروی باز می‌گردد اما در سال 1999 بازسازی شد و اکنون تا 145000 بشکه در روز ظرفیت انتقال نفت دارد. [10]

سه خط لوله مذکور مجموعا 60 درصد از نفت رژیم صهیونیستی را در خود حمل می‌کنند. با این حال این سه خط لوله نفت مورد نیاز بسیاری دیگر از کشورهای اروپایی را نیز تامین می‌کنند.

نقشه جامع خطوط نفت منطقه قفقاز شمالی و جنوبی

شرکت های تامین کننده نفت رژیم صهیونیستی

شرکت‌های مختلفی در تامین نفت رژیم صهیونیستی دخیل هستند که در ادامه به اختصار به معرفی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

بریتیش پترولیوم[11]

یک شرکت انگلیسی فعال در آذربایجان است که احداث و استخراج نفت را در آذربایجان انجام می‌دهد. همچنین در زمینه خطوط لوله نیز فعال است. این شرکت همچنین در مصر نیز فعالیت دارد اما عمده فعالیت آن  در این کشور در حوزه گازی است. فعالیت این شرکت در آذربایجان بسیار گسترده است به طور مثال بر روی سکوهای نفتی که در ادامه نام برده می‌شود فعالیت دارد: سکوی چیراگ، سکوی آذری مرکزی، سکوی آذربایجان غربی، سکوی آذربایجان شرقی، سکوی شاه دنیز آلفا، سکوی شاه دنیز براوو، سکوی دیپ واتر گونشلی، سکوی غربی چیراگ و سکوی شرق مرکزی آذری. [12]

شرکت شارون[13]

شرکت آمریکایی که در قزاقستان فعالیت دارد. عمده فعالیت این شرکت نفتی در میدان نفتی تنگیز است. همچنین این شرکت بیش از 50 درصد سهام این میدان نفتی را برعهده دارد.[14] این میدان زمانی حائز اهمیت واقع می‌شود که بدانیم خط لوله صادرات نفت قزاقستان به اسرائیل از این میدان منشا می‌گیرد.

از سویی دیگر این شرکت به عملیات های اکتشاف نفت در آبهای رژیم موقت صهیونیستی کمک کرده است. [15] از اینن رو می‌توان به روابط نیزدیک این شرکت با رژیم پی برد. در عین حال که درحال فعالیت گسترده‌ای در بزرگترین میدان نفتی قزاقستان است.

شرکت نفتی وگاس[16]

این شرکت یونانی-آمریکایی است که از دهه 1990 در مصر فعال است. هرچند تولید نفت در مصر رقم قابل توجهی را به خود اختصاص نمی‌دهد اما بعد از قطع صادرات نفت کردستان عراق به رژیم صهیونیستی، نفت مصر از جمله جایگزین‌هایی بود که توسط رژیم مورد توجه قرار گرفت. البته به طور کلی بایستی اشاره کرد که صنعت نفت مصر تحت کنترل شرکت نفت ملی مصر است و فعالیت این شرکت یا دیگر شرکت‌ها از جمله دانا پترولیوم[17]، بریتیش پترولیوم، شل[18]، اکسون موبیل[19]، توتال[20] و دیگر شرکت‌ها در قالب همکاری با شرکت نفت عمومی مصر[21] است.

اسرائیل کورپوریشن[22]

با نام اختصاری کورپ یک شرکت مادر که در زمینه‌های نفت و گاز، پتروشیمی، کشتیرانی و کشتی سازی فعالیت می‌کند و شرکت‌های زیر مجموعه متنوعی را در ذیل خود دارد. [23] مالکیت این شرکت متعلق به برادران عوفر است. شرکت بازان[24] از زیر مجموعه های این شرکت در حوزه نفت است. [25] فعالیت شرکت بازان در اسرائیل عمدتا در قالب پالایشگاه‌ها صورت می‌گیرد.

شرکت‌های کشتی‌رانی تامین کننده نفت رژیم صهیونیستی

همانطور که در بالا اشاره شد، بخشی از مسیر ترانزیت نفت به سرزمین‌های اشغالی، از طریق دریا انجام می‌شود. درنتیجه برخی شرکت‌ها نیز در این زمینه درحال فعالیت هستند که در ادامه به معرفی مختصر آن‌ها می‌پردازیم.

شرکت زیم[26]

از زیر مجموعه شرکت اسرائیل کورپوریشن است که در حوزه کشتی‌رانی فعالیت می‌کند. شرکت زیم ناوگان پیشرفته‌ای‌ در حوزه نفتکش‌ها دارد. در واقع این شرکت یکی از بزرگترین ناوگان‌های کشتی‌رانی متعلق به بخش خصوصی در جهان را دارد. [27]

سایر شرکت ها

از جمله شرکت ‌های کشتی‌رانی که نفتکش‌های آنان در تامین نفت رژیم صهیونیستی فعالیت می‌کنند می‌توان به شرکت کشتی‌رانی آسمان متحد متعلق به سنگاپور،[28] شرکت کشتی‌رانی نوردن-هلپروپ[29] متعلق به دانمارک و شرکت کشتی‌رانی پتروناو[30] متعلق به قبرس اشاره نمود.

منابع ____________________________________________________________________________________________________

[1] اسرائیل نفت خود را از کجا تامین می‌کند؟ –  26 اکتبر 2023 (1 ابان 1402)

https://currentaffairs.adda247.com/where-does-israel-get-its-oil/#:~:text=Israel’s%20Oil%20Imports%3A%20A%20Complex%20Network&text=According%20to%20data%20from%20the,in%20Israel’s%20oil%20supply%20network.

[2].  Baku–Tbilisi–Ceyhan (BTC) pipeline

[3]. ترکیه به درخواست ایران برای ممنوعیت ارسال نفت به اسرائیل پاسخ نمی‌دهد.

https://www.intellinews.com/turkey-fails-to-respond-to-iran-call-for-ban-on-shipping-oil-to-israel-299508/?source=azerbaijan

[4] . (British petroleum) BP

[5]. گزارش شرکت بریتیش پترولیوم از خط لوله باکو-تفلیس-جیهان

https://www.bp.com/en_az/azerbaijan/home/who-we-are/operationsprojects/pipelines/btc.html

[6] . Tengiz-Novorossiysk Pipeline

[7] . قزاقستان منبع مشکوک تامین نفت پالایشگاه‌های اروپا

https://ies.lublin.pl/en/comments/kazakhstan-questionable-source-of-crude-oil-supply-for-central-european-refineries/

[8] . Baku Supsa Pipeline

[9] . (British petroleum) BP

[10] . سه خط لوله که نفت آذربایجان را منتقل می‌کنند

https://minenergy.gov.az/en/neft/baki-novorossiysk-neft-kemeri

[11]. (British petroleum) BP

[12] . تاسیسات عملیاتی فراساحلی بی پی در آذربایجان

https://www.bp.com/en_az/azerbaijan/home/who-we-are/bp-in-azerbaijan.html#accordion_1

[13]. Chevron Corporation

[14]. گزارش شرکت شارون درمورد میدان نفتی تنگیز

 https://www.chevron.com/projects/tengiz-expansion

[15]. گزارش شرکت شارون درمورد گسترش مخزن دریایی رژیم صهیونیستی در دریا

 https://www.chevron.com/newsroom/2023/q1/expansion-of-offshore-israeli-reservoir-hits-the-gas

[16]. vegasoil

[17]. Chevron Corporation

[18]. Shell PLC

[19]. Exxon mobil corporation

[20]. Total

[21]. Egyptian General Petroleum Corporation

[22]. Israel Corporation

[23]. گزارش فوربس درمورد شرکت اسرائیل کورپ

https://www.forbes.com/companies/israel-corp/?sh=2cfe7d582d32

[24]. BAZAN Group

[25]. درمورد گروه بازان

 https://eng.bazan.co.il/aboutbazangroup

[26]. ZIM

[27]. بزرگترین شرکت‌های حمل و نقل (جهان)

https://www.investopedia.com/10-biggest-shipping-companies-5077534

[28]. UNITED SKY SHIPPING

[29]. NORDEN

[30]. Petronav Ship Management Limited