مقدمه
در روز 14 آبان 1402 (5 نوامبر 2023) آمیچای الیاهو، وزیر میراث رژیم اشغال‌گر قدس، در یک برنامه‌ی رادیویی در جواب به سوال مجری درباره‌ی استفاده از بمب هسته‌ای در غزه بیان کرد که استفاده از آن یکی از گزینه‌ها است. صحبت‌های او از یک‌سو اثبات این واقعیت است که اسرائیل سلاح هسته‌ای دارد و از سوی دیگر نشان می‌دهد که آن‌ها در صورت احساس خطر از هیج تلاشی حتی کشتار دست جمعی مردم بیگناه دریغ نخواهند کرد[1]. این اظهارات با واکنش‌های فراوانی از سمت ایران، روسیه[2] و عربستان سعودی[3] مواجه شد، حتی وزارت امور خارجه‌ی آمریکا نیز این حرف را «کاملاً غیرقابل پذیرش»[4] خواند.
در همین راستا علی‌اکبر صالحی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی، در این باره گفته است:
«تهدید هسته‌ای رژیم صهیونیستی، منفعل بودن سازمان‌های بین‌المللی را نشان می‌دهد.»[5]
همچنین محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز افزود:
«همانگونه که بسیاری از ملت‌ها و کشورها این اعمال وحشیانه را محکوم کرده‌اند، انتظار می‌رود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز براساس وظایف ذاتی و اساسنامه خود با محکوم کردن این اظهارات مغایر با اصول و مقررات بین‌المللی، پیامد‌های خطرات ناشی از استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای توسط این رژیم جعلی را به شورای امنیت سازمان ملل متحد منعکس کند[6]».
با این حال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که خود را متولی منع گسترش تسلیحات هسته‌ای می‌داند، هیچگونه ببانیه یا اقدامی در این باره انجام نداده و کاملا سکوت کرده است.
سیاست رژیم صهیونیستی در حوزه‌ی هسته‌ای[7]
سیاست ابهام‌آفرینی تعمدی یک عنصر دیرینه‌ی راهبرد امنیتی رژیم صهیونیستی است. بر اساس این سیاست، اسرائیل به طور رسمی نه تایید می‌کند که سلاح هسته‌ای دارد و نه رد. طرفداران این سیاست استدلال می‌کنند که این راهبرد، امنیت نسبی را برای اسرائیل تضمین کرده است و هر طرفی قبل از حمله به اراضی اشغالی باید احتمال پاسخ هسته‌ای از سمت این رژیم را در نظر بگیرد. از طرفی با اینکه این رژیم مخالف سرسخت هرگونه برنامه‌ی هسته‌ای توسط کشورهای منطقه است، با وجود عضویت در آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) ، معاهده‌ی منع گسترش سلاح های هسته‌ای (NPT) را امضا نکرده است.
اسرائیل در نتیجه‌ی عدم امضای NPT، قرارداد جامع پادمانی ندارد؛ بنابراین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نمی‌تواند هیچگونه دسترسی به فعالیت‌های هسته‌ای این رژیم داشته باشد. با این حال آژانس هیچ‌گاه اسرائیل را به خاطر اقداماتش تحت فشار قرار نداده است و حتی پذیرای نظرات اسرائیل درباره‌ی برنامه‌ی هسته‌ای ایران یا سایر کشورها نیز هست[8].
در همین راستا محمد اسلامی در گفتگو با برنامه‌ی صف اول شبکه‌ی خبر تاکید کرد:
«اتهامات علیه ایران را اسرائیل مطرح کرد و اکنون رژیم صهیونیستی تبدیل به مرجع تقلید برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شده است[9]».
سیاسی‌کاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در برابر رژیم صهیونیستی و تاثیرات آن
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با وجود اینکه جامعه‌ی اطلاعاتی آمریکا در گزارش فوریه‌ی سال 2023 خود و همچنین گزارش‌های قبلی همواره تاکیده کرده است که ایران به دنبال بمب هسته‌ای نیست اما شدیدترین بازرسی‌ها را به بهانه‌ی جلوگیری از دستیابی به سلاح هسته‌ای علیه ایران اعمال کرده است، به‌طوری که در سال 1399 طبق گفته‌ی محمد جواد ظریف وزیر سابق امورخارجه، بیش از 92 درصد بازرسی‌های آژانس در ایران انجام می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌ی هسته‌ای همیشه رفتار صلح‌آمیز از خود نشان داده و در موارد متعددی با بازرس‌های آژانس همکاری کرده است تا هرگونه ابهامی را در مورد برنامه‌ی هسته‌ای خود رفع کند اما با این وجود، آژانس نه‌تنها به اقدامات مثبت ایران اشاره‌ای نمی‌کند بلکه مدیر کل آژانس با وجود این حجم از بازرسی‌ها، به‌جای حل مسئله همواره در گزارش‌های خود به شورای حکام از همکاری ایران ابزار نارضایتی می‌کند.[10]
همچنین گروسی، مدیر کل آژانس سیاست ایجاد ترس و ابهام در مورد برنامه‌ی هسته‌ای ایران را کنار نگذاشته و در اظهارات اخیر خود در دانشگاه پنسیلوانیا بیان کرده است:
« ایران توانایی لازم برای غنی سازی مواد هسته ای برای بمب را دارد و مواد لازم برای ساخت بیشتر از یک کلاهک هسته ای را ذخیره کرده است. اما باید اضافه کنم که ایران بمب هسته ای ندارد.»[11]
در نتیجه‌ی اینگونه سیاست‌های آژانس، رژیم جعلی صهیونیستی به خود جرئت داده است تا اقدامات هسته‌ای خود را در سه سطح تهدید، عملیات پنهان و عملیات نظامی دنبال کند. از جمله نمونه‌های این موارد می‌توان به تهدیدات مقامات اسرائیلی به استفاده از سلاح هسته‌ای علیه کشورهای مختلف از جمله ایران[12] و فلسطین، خرابکاری و حملات سایبری به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و انتشار اسناد آن به نشانه‌ی افتخار[13] و حمله‌ی نظامی به تاسیسات هسته‌ای عراق (1981) و سوریه (2007) اشاره کرد.
وقت آن رسیده است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مخصوصاً مدیرکل آن به جای وارد کردن اتهامات واهی و بی‌پایه به ایران و پرهیز از ابهام‌آفرینی در گزارشات خود درباره‌ی برنامه‌ی هسته‌ای ایران، عامل اصلی بی‌ثباتی منطقه یعنی اسرائیل را که حتی عضو NPT نیست در قبال صحبت‌های خود درباره‌ی کشتار دسته‌جمعی مردم بیگناه، پاسخگو کند.
همچنین مطلب «آیا تحریم همکاری اقتصادی کشورهای اسلامی با رژیم صهیونسیتی امکان پذیر است؟» را در سایت آیساسنتر بخوانید.
منابع ____________________________________________________________________________________________________
[1] مقاله‌ی خبری تهران‌تایمز با عنوان «اسرائیل در صورت خطر مایل به استفاده از بمب هسته‌ای است» – 11 نوامبر 2023 (20 آبان 1402)
[2] مقاله‌ی خبری العربیه با عنوان «روسیه می‌گوید: اظهارات اسرائیل درباره‌ی سلاح‌های هسته‌ای پرسش‌های زیادی را ایجاد می‌کند» – 7 نوامبر 2023 (16 آبان 1402)
[3] مقاله‌ی خبری العربیه با عنوان «عربستان سعودی اظهارات وزیر اسرائیل در حمله به غزه با بمب هسته ای را محکوم کرد» – 5 نوامبر 2023 (14 آبان 1402)
[4] مقاله‌ی خبری رویترز با عنوان « ایالات متحده می گوید که اظهارات وزیر اسرائیل درباره‌ی حمله‌ی هسته به‌ای غزه کاملا غیرقابل قبول است» – 6 نوامبر 2023 (15 آبان 1402)
[5] مقاله‌ی خبری ایسنا با عنوان « صالحی: تهدید هسته‌ای رژیم صهیونیستی، منفعل بودن سازمان‌های بین‌المللی را نشان می‌دهد» – 17 آبان 1402
[6] مقاله‌ی خبرگزاری فارس با عنوان «نامه اسلامی به گروسی درباره تهدیدات هسته‌ای رژیم صهیونیستی » – 18 آبان 1402
[7] Policy of Deliberate Ambiguity
[8] گزارش صحبت‌های نمایندگی دائم اسرائیل در شصت و پنجمین کنفرانس عمومی آژانس – سپتامبر 2021 (شهریور 1400)
[9] مقاله‌ی خبرگزاری مهر با عنوان «صهیونیست‌ها مرجع تقلید آژانس شده‌اند» – 19 بهمن 1401
[10] آخرین گزارش پادمانی آژانس درباره‌ی ایران – سپتامبر 2023 (شهریور 1402)
[11] صحبت‌های گروسی در دانشگاه پنسیلوانیا – 8 نوامبر 2023 (17 آبان 1402)
[12] مقاله‌ی خبری فرانس24 با عنوان «نتانیاهو در سازمان ملل متحد تهدید «هسته‌ای» علیه ایران را مطرح کرد که بعداً آن را پس گرفت» – 22 سپتامبر 2023 (31 شهریور 1402)
[13] وبینارِ بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها با عنوان « جنگ اطلاعاتی: هدف قرار دادن تهران برای توقف برنامه‌ی هسته‌ای ایران» – 24 اکتبر 2023 (2 آبان 1402)
