بررسی نقش اف.دی.دی در دوره‌ی بایدن
ادامه‌ی سیاست‌های ترامپ در پوششی جدید
شانزدهم اسفند 1399
مقدمه
اظهار نظرها، یادداشت‌ها و سیاست‌های ازپیش‌اعلام‌شده‌ی جو بایدن، مشاوران وی و کارشناسان نزدیک به آن‌ها، تا حدی این تصور را ایجاد کرده بود که با روی کار آمدن جو بایدن دموکرات، دولت آمریکا به‌سرعت در سیاست‌های دوره‌ی ترامپ در قبال ایران تجدید نظر کرده و رویکردی متفاوت را در پیش بگیرد.
بااین‌وجود، علی‌رغم گذشت نزدیک به ۴۵ روز از استقرار بایدن در کاخ‌سفید، واشینگتن هنوز در عمل، اقدام معناداری در راستای کنار گذاشتن «سیاست فشار حداکثری» ترامپ انجام نداده است. درواقع، اقدامات بایدن در میدان عمل، تاکنون با آن‌چه که در ظاهر وعده داده بود، تفاوت محسوس دارد.
اما ریشه‌ی این رویکرد از کجا آب می‌خورد؟ با توجه به برخی شواهد آشکار، به نظر می‌رسد اندیشکده و لابی صهیونیستیِ «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» (اف.دی.دی)، که پشتوانه‌ی فکری اصلیِ تصمیم‌ساز در دولت ترامپ بود، بر خلاف انتظارات، در این دوره نیز با همان جدیت، در تصمیم‌های نهاییِ دولت بایدن تأثیر و نفوذ دارد.
تغییر رویکرد ملایم اف.دی.دی
از همان زمان که نظرسنجی‌های عمومی در آمریکا، غالباً خبر از پیشتازی نسبی بایدن در برابر ترامپ می‌دادند، و هم‌زمان با نمایان شدن آثار شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ بر ایران، که عمدتاً ساخته‌وپرداخته‌ی اف.دی.دی بود، این اندیشکده به‌تدریج و به شکلی نامحسوس، فرایند «فاصله‌گذاری هوشمند» از دولت ترامپ را آغاز کرد.
اذعان تلویحی به ناکامی فشار حداکثری در تغییر رفتار جمهوری اسلامی ایران و ارائه‌ی برخی «توصیه‌های دولبه» به دولت بعدی آمریکا، به‌طوری‌که در صورت پیروزی هریک از کاندیداها همچنان معتبر باشد، برخی از نشانه‌های اولیه‌ی حرکت اف.دی.دی به سمت نشان دادن وجهه‌ی به‌اصطلاح فراحزبی و تلاش این اتاق فکر صهیونیستی برای ادامه‌ی حیات خود در صورت پیروزی بایدن در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا بود.
این روال، یعنی فاصله گرفتن اف.دی.دی از سیاست‌های ترامپی و ابراز تلویحیِ بی‌طرفی، پس از قطعی شدن پیروزی بایدن در انتخابات آمریکا تشدید شد، به‌طوری‌که اگر کسی از ابتدای سال ۲۰۲۱ با این اندیشکده آشنا می‌شد، اف.دی.دی را اتاق فکری هم‌رده با «شورای آتلانتیک» یا «مرکز امنیت نوین آمریکا» (سی.اِن.اِی.اس) می‌انگاشت.
نقطه‌ی مرکزی و محور توصیه‌ها و راه‌کارهای ارائه‌شده از سوی اف.دی.دی برای دولت بایدن، در یک جمله، لزوم اجتناب از رها کردن و حتی نادیده گرفتن اهرم‌های ایجادشده از سوی دولت ترامپ علیه ایران است. اف.دی.دی ضمن اعتقاد به لزوم کشاندن ایران پای میز مذاکره، به‌خصوص روی حفظ «تحریم‌های تروریستی» تأکید دارد. این خط سیاست‌گذاری، درواقع همان نظریاتی چون «دیپلماسی با پشتوانه‌ی فشار»[1] یا «فشار هوشمند بر ایران»[2] است که توسط افرادی چون جیک سالیوان و جو بایدن مطرح شده است.
نشانه‌ها
به عنوان نمونه، در یکی از مقالات، اف.دی.دی به راهبرد دولت بایدن در تعامل با ایران و «آماده شدن برای دادن برخی امتیازات به تهران در ازای هیچ» معترض می‌شود و آن را خطایی بزرگ می‌داند. اف.دی.دی این رویکرد را این‌گونه توصیف می‌کند:
«شیوه‌ی بایدن مستقیماً از کتاب بازی اوباما نشأت می‌گیرد: نادیده گرفتن پرخاشگری‌های منطقه‌ای ایران و دادن پیشنهادهای تخفیف اقتصادی برای ارسال پیام حمایت از تعامل.»[3]
اصرار بایدن بر ندادن امتیاز به ایران و تلاش این دولت برای کشاندن ایران پای میز مذاکره، ولو به‌صورت غیررسمی، که در روزهای اخیر با آب و تاب زیادی مطرح شده است، نشان می‌دهد که دولت جدید آمریکا عملاً توصیه‌های محافلی چون اف.دی.دی را اجرا می‌کند.
حفظ تحریم‌های ذیل عنوان «تروریسم» و بریدن قطعی هرگونه ارتباط بین تحریم‌های تروریستی و برجام، یکی دیگر از توصیه‌های اکید اف.دی.دی و برخی اندیشکده‌های دیگر به دولت بایدن است.
در مقاله‌ای، کارشناسان اف.دی.دی می‌نویسند:
«دولت جدید و حامیان آن باید در برابر فشارهای ایران [برای رفع تحریم‌ها] مقاومت کرده و تحریم‌های تروریستی آمریکا، به‌خصوص تحریم بانک مرکزی این کشور را سر جای خود نگه دارند.»[4]
تا کنون، دولت بایدن نه‌تنها تحریم‌های تروریستی علیه ایران، که لازمه‌ی منطقی برای ورود این کشور به برجام است، را بر نداشته، بلکه حتی وعده‌ی برداشتن هیچ‌کدام از تحریم‌ها علیه ایران را نیز نداده است.
فشار بر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و متقاعد کردن این نهاد به افزایش سخت‌گیری‌ها بر ایران، یکی دیگر از توصیه‌های اف.دی.دی بوده است که دولت بایدن تاکنون آن را به‌جد پی گرفته است. «جیکوب نیجل»، یکی از کارشناسان صهیونیست اف.دی.دی، در یادداشتی، بازگشت به برجام را «عملیاتی غیرممکن» می‌خواند و ناتوانی آژانس در شناسایی فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده‌ی ایران، که مورد ادعای رژیم صهیونیستی است، را از نواقص برجام می‌داند.[5]
اف.دی.دی به‌طور کلی، همواره با اتخاذ موضعی دروغین، آژانس را نهادی ضعیف و ناتوان در پیگیری مسائل هسته‌ای ایران معرفی می‌کند تا بدین طریق بتواند حساسیت این نهاد و سایر هم‌پیمانان خود درباره‌ی پرونده‌ی هسته‌ای ایران را بالا نگه دارد. این در حالی است که آمریکا تاکنون بیشترین بهره را از آژانس برده است و با استفاده‌ی ابزاری از همین نهاد است که تا امروز توانسته برنامه‌ی هسته‌ای ایران را تا حد زیادی متوقف نگه دارد.
ایجاد انفصال تدریجی بین پرونده‌ی هسته‌ای ایران و برجام، که به‌ظاهر برای حل همین مسأله خلق شده بود، یکی از آخرین ترفندهای شیطانی جبهه‌ی غرب علیه ایران است که ظاهراً در محافلی چون اف.دی.دی بنیان گذاشته شده است.
دولت بایدن با تأسی به همین رویکرد اف.دی.دی، در هفته‌های اخیر به‌شدت آژانس و سه کشور اروپایی را برای اتخاذ موضعی تند و صدور یک قطع‌نامه علیه جمهوری اسلامی، تحت فشار قرار داده است.
جمع‌بندی
اقدامات عملی، و نه اظهارنظرهای اعلامیِ دولت بایدن در قبال ایران در پنجاه روز ابتدایی استقرار در کاخ‌سفید، نشان می‌دهد که رویکردها و سیاست‌گذاری‌های طراحی‌شده در نهادهایی چون بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، حداقل در عمل، منشأ بسیاری از تصمیم‌های دولت بایدن است. مروری ساده بر یادداشت‌های سیاستی این اندیشکده و لابی صهیونیستی در چند ماه اخیر و مقایسه‌ی آن با عملکرد دولت بایدن، این ادعا را تا حد زیادی اثبات می‌کند.
منابع ____________________________________________________________________________________________
[1] مطرح شدن سیاست «دیپلماسی با پشتوانه‌ی فشار» توسط جیک سالیوان – ۱۹ آگوست ۲۰۲۰ (۲۹ مرداد ۱۳۹۹)
https://jewishinsider.com/2020/08/jake-sullivan-bidens-approach-to-iran-is-diplomacy-first/
[2] مقاله‌ی جو بایدن در سی.ان.ان با عنوان «راه هوشمندانه‌تری برای سخت‌گیری بر ایران وجود دارد» – ۱۳ سپتامبر ۲۰۲۰ (۲۳ شهریور ۱۳۹۹)
https://edition.cnn.com/2020/09/13/opinions/smarter-way-to-be-tough-on-iran-joe-biden/index.html
[3] یادداشت بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها با عنوان «بایدن در تکاپو برای دستیابی به یک توافق ناقص هسته‌ای با ایران، اهرم‌های انباشت‌شده توسط ترامپ علیه ایران را بر باد می‌دهد» به قلم «مارک دیوبوویتز» و «بهنام بن‌طالب‌لو» – ۲۲ فوریه‌ی ۲۰۲۱ (سوم اسفند ۱۳۹۹)
Biden squanders leverage Trump stockpiled on Iran in pursuit of a defective nuclear deal
[4] یادداشت بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها با عنوان «دولت بایدن نباید در تحریم‌های تروریستی تخفیف قائل شود» به قلم «متیو زوییگ»، «علی‌رضا نادر» و «ریچارد گلدبرگ» – ۲۲ فوریه‌ی ۲۰۲۱ (سوم اسفند ۱۳۹۹)
Biden Administration Should Not Provide Sanctions Relief for Terrorism
[5] [5] یادداشت بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها با عنوان «بازگشت به توافق ۲۰۱۵ ایران ناممکن است» به قلم «جیکوب نیجل» – ۱۱ فوریه‌ی ۲۰۲۱ (۲۳ بهمن ۱۳۹۹)
A return to the 2015 Iran deal is impossible
