مقدمه
بعد از حمله‌ی روسیه به اوکراین در فوریه 2022، کشورهای اروپایی و برخی کشورهای آسیایی به رهبری آمریکا ائتلافی با عنوان ائتلاف تحریم به منظور مقابله با روسیه تشکیل دادند. ایالات متحده یکی از اصلی‌ترین راه‌های مقابله با روسیه را بر محور تحریم گذاشته و در کنار کمک‌های مالی و تسلیحاتی به اوکراین، با کشورهای عضو ائتلاف سعی در تحریم همه جانبهی روسیه دارند.
در مقابل اقدامات غرب علیه روسیه، این کشور علاوه بر پاسخ‌های اقتصادی به تحریم‌ها مانند اجبار خریداران انرژی به تسویه با روبل، در حوزه‌ی دیپلماتیک نیز فعال بوده و به نظر می‌رسد توانسته است از گسترش ائتلاف جلوگیری کند. مسئله‌ای که در روزهای اخیر توسط کارشناسان حوزه مالی و روابط بین‌الملل مورد اشاره قرار گرفته است.
چالش آمریکا در گسترش ائتلاف تحریم
در تاریخ 27 دی 1401 (17 ژانویه 2023)، روزنامه‌ی پولیتیکو در مقاله‌ای به قلم تام کیتینگ[1] با عنوان «شکست در گسترش ائتلاف تحریم باید مورد بررسی قرار گیرد»[2]به موضوع شکست و چگونگی گسترش ائتلاف اشاره کرده است.
در همین راستا، در مقاله‌ی مذکور، نویسنده به طور خاص از ترکیه و امارات به عنوان مصداقی برای کشورهایی که باید به ائتلاف بپیوندند نام برده و بیان کرده است که اتحادیه اروپا باید در برابر این دو کشور، در صورت عدم همکاری در اعمال محدودیت‌ها بر روسیه، رویکردی سخت اتخاذ کرده و مکانیزم‌هایی توسعه دهد که پیامدهایی را برای تصمیمات مستقل آن‌ها داشته باشد.
برای تحقق هدف فوق، کیتینگ در مقاله‌ی خود از کارگروهی که در آن جزو اعضای اصلی است، با عنوان «شبکه نظارت و تحلیل تحریم‌ها و تامین مالی غیرقانونی اروپا»[3] نام برده و کارویژه‌ی گروه را شناسایی موضوعات اساسی به منظور ایجاد تأثیر مورد نیاز برای محدود کردن تأمین مالی و منابع روسیه اعلام کرده است. لازم به ذکر است که کارگروه مذکور در اندیشکده‌ی انگلیسی RUSI تشکیل شده و تامین مالی آن بر عهده‌ی یکی از مهمترین بنیادهای آمریکا یعنی بنیاد موقوفه‌ی ملی برای دموکراسی[4] (NED) است.
با توجه به تامین مالی این پروژه از طرف آمریکا، مشخص می‌شود که اجرای دقیق تحریم‌های اعمال شده بر روسیه و پایبندی کشورهای بیشتر به این تحریم‌ها برای ایالات متحده مسئله‌ای حیاتی و اساسی بوده و تلاش دارد تا هرچه بیشتر راه‌های دور زدن تحریم‌ها توسط روسیه را شناسایی و مسدود کند.
تمرکز آمریکا بر امارات و ترکیه
در راستای فشار تحریمی بیشتر بر روسیه و جلوگیری از دور زدن تحریم توسط این کشور، یکی از مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا به نام برایان نلسون، معاون وزیر خزانه داری در امور تروریسم و اطلاعات مالی ایالات متحده، به غرب آسیا سفر کرده تا در مورد دور زدن تحریم‌ها به مقامات کشورها هشدار دهد. نلسون در سفر خود به کشورها و شرکت‌ها هشدار داده است که در صورت معامله با نهادها و افراد تحریمی آمریکا، ممکن است دسترسی خود به بازار G7 را از دست بدهند.
لازم به ذکر است که آمریکا ماه گذشته تحریم‌هایی را علیه سیتکی آیان، تاجر برجسته ترکیه‌ای و شبکه شرکت‌هایش اعمال و او را متهم به همکاری با سپاه در تسهیل فروش نفت کرد. همچنین سخنگوی وزارت‌خزانه‌داری آمریکا بیان کرد که برایان نلسون درسفر به امارات به رعایت ضعیف تحریم‌ها در این کشور اشاره خواهد کرد. واشنگتن مجموعه‌ای از تحریم‌ها را علیه شرکت‌های مستقر در امارات متحده عربی به دلیل دور زدن تحریم‌های مرتبط با ایران اعمال و در روزهای اخیر نیز یک شرکت هواپیمایی مستقر در امارات را به دلیل حمایت از گروه روسی واگنر که در اوکراین می‌جنگد، تحریم کرد.
به نظر می‌رسد با توجه به مقاله‌ی پولیتیکو و سفر برایان نلسون به منطقه، آمریکا از رفتار ترکیه و امارات در اعمال محدودیت‌ها علیه روسیه و تبدیل شدن این دوکشور به عنوان محلی برای دور زدن تحریم‌ها عصبانی بوده وامکان واکنش‌هایی از سمت ایالات متحده نسبت به این اقدامات وجود دارد. باید به این نکته توجه کرد که امارات جزو لیست خاکستری گروه ویژه اقدام مالی (FATF) است و با توجه به نزدیک بودن جلسه‌ی بعدی مجمع عمومی FATF که در اسفند برگزار می‌شود، احتمال ورود امارات به لیست سیاه به دلیل عدم همکاری در اجرای تحریم‌ها وجود دارد.
منابع ____________________________________________________________________________________
[1] Tom Keatinge – مدیر مرکز جرایم مالی و مطالعات امنیتی اندیشکده‌ی انگلیسی RUSI
[2] مقاله‌ی پولیتیکو با عنوان «شکست در گسترش ائتلاف تحریم باید مورد بررسی قرار گیرد» – 27 دی 1401 (17 ژانویه 2023)
https://www.politico.eu/article/failure-expand-sanction-coalition-addressed-eu-russia-ukraine-war/
[3] European Sanctions and Illicit Finance Monitoring and Analysis Network (Euro SIFMANet)
[4] National Endowment for Democracy
